Montaż paneli fotowoltaicznych samodzielnie – czy to się opłaca?

Myślisz o montażu fotowoltaiki? Jeśli tak, na pewno dokładnie podliczasz koszty tej operacji. Pojawia się więc ważne pytanie: czy takie prace można wykonać samodzielnie? To rozwiązanie wydaje się sensowne – może pozwolić na uniknięcie opłat za tę usługę, prawda? Jak jednak ta sytuacja wygląda w praktyce? Czy montaż fotowoltaiki samemu jest w ogóle możliwy? Jakie przepisy? Jak wygląda przebieg prac? Wyjaśniamy.

Czy można samemu założyć fotowoltaikę

Na początek najważniejsze pytanie: czy można samemu zamontować panele fotowoltaiczne? Odpowiedź brzmi – TAK. Polskie prawo nie zabrania wykonania tej czynności na własną rękę – gdy mowa o mikroinstalacji PV, a więc takiej, której moc nie przekracza 50 kW. Wówczas nie ma potrzeby m.in. przedstawiania planu systemu PV – sporządzonego lub zatwierdzonego przez eksperta z uprawnieniami.

Inaczej sytuacja wygląda, gdy w grę wchodzi podłączenie fotowoltaiki o większej mocy – ponad 50 kW. Taka instalacja, z uwagi na to, że będzie generować więcej prądu, musi zostać zaprojektowana oraz wykonana w zgodzie z przepisami budowlanymi oraz normami bezpieczeństwa.

Uwaga! Samodzielna instalacja paneli fotowoltaicznych nie jest tym samym co jej podłączenie do sieci. 

O ile prace związane np. z posadowieniem konstrukcji i montażem modułów możesz wykonać na własną rękę – bez względu na to, czy masz doświadczenie w pracach elektrycznych, o tyle już podłączenie instalacji musi być wykonane przez specjalistę z uprawnieniami SEP E+D. To one stanowią umocowanie prawne do działania, ponieważ zezwalają na:

• eksploatację urządzeń i instalacji elektrycznych (SEP E),
• nadzór na eksploatację (SEP D).

Warto przy tym podkreślić, że legitymowanie się uprawnieniami SEP E może być wystarczające, jednak współpraca ze specjalistą z obiema kategoriami może okazać się najbezpieczniejszym rozwiązaniem.

Dlaczego samodzielne podłączenie fotowoltaiki nie jest możliwe?

Zastanawiasz się, czemu za podłączenie fotowoltaiki na własne potrzeby musi odpowiadać specjalista z uprawnieniami SEP? Zasadnicze powody są dwa.

• Bezpieczeństwo instalacji

Warto pamiętać, że system PV generuje prąd stały o wysokim napięciu. Dlatego specjaliści muszą się upewnić, że wszystko zostało poprawnie podłączone – tak, aby nie było ryzyka powstania zwarcia, a w efekcie groźnego pożaru.

•  Wymagania operatorów sieci energetycznych

Uruchomienie instalacji fotowoltaicznej wymaga podpisania umowy z taką instytucją. Jednym z warunków, aby była na to zgoda, jest przedstawienie oświadczenia o zgodności instalacji z przepisami oraz wiedzą techniczną. Musi ono zostać sporządzone i podpisane przez certyfikowanego instalatora z uprawnieniami. W przeciwnym razie operator nie wyrazi zgody na przyłączenie systemu do sieci.

Czy jednak można – mimo wszystko – przeprowadzić samodzielnie wcześniejszy etap, czyli montaż fotowoltaiki na własny użytek? Jeżeli masz odpowiednie zdolności oraz wiedzę – jak najbardziej tak.

Fotowoltaika na własne potrzeby – samodzielny montaż krok po kroku

Zastanawiasz się, jak może wyglądać montaż paneli fotowoltaicznych na własną rękę? Oto kilka etapów, które trzeba uwzględnić w tym procesie. Praca zaczyna się na długo przed momentem, w którym przejdziesz na dach!

Podłączenie fotowoltaiki – dobór mocy to podstawa

Zanim w ogóle zabierzesz się za montaż fotowoltaiki na własne potrzeby, musisz wiedzieć, co i gdzie zamontować. Pierwszym krokiem jest zatem określenie zapotrzebowania budynku na energię elektryczną.

Jak to zrobić? Chociaż powierzchnia budynku czy liczba mieszkańców mogą mieć znaczenie, najważniejsze informacje dostarczy Twój rachunek za prąd. Przyjrzyj się rozliczeniom za ostatnie 12 miesięcy lub z kilku lat, aby określić średnie roczne zużycie energii. To podstawa do obliczeń. Do ich wykonania możesz zastosować wzór:

Moc instalacji = Roczne zużycie energii (kWh) * 1,2 / Roczna produkcja energii z 1 kWp.

Jak to zrobić? Już wiesz, że roczne zużycie energii oszacujesz na podstawie rachunków. Pomnożenie go przez 1,2 da Ci odpowiedni zapas mocy – tak, aby uzyskać optymalną rezerwę bezpieczeństwa. Drugim czynnikiem jest szacowana roczna produkcja energia z 1 kWp instalacji PV. W Polsce szacunkowo określa się ją na poziomie od 800 do 1000 kWh – m.in. w zależności od tego, jak dobre są warunki w miejscu ulokowania paneli.

Co to oznacza w praktyce? Jeżeli panele fotowoltaiczne trafią na niezacieniony dach skierowany na południe, możesz liczyć, że osiągniesz ok. 1000 kWh z 1 kWp instalacji.

Uwaga! Przy szacowaniu mocy instalacji uwzględnij także ewentualne zwiększenie zapotrzebowania na prąd w przyszłości. Może się pojawić, np. jeżeli planujesz przejście na ogrzewanie elektryczne czy np. będziesz ładować auto na prąd w domu.

Jak takie wyliczenie wygląda w praktyce? Załóżmy, że roczne zużycie prądu wynosi 7000 kWp, a roczna produkcja energii z 1 kWp wyniesie 1000 kWh.

7000*1,2/1000 = 8,4 kWp

Taki wynik oznacza, że optymalna moc instalacji wyniesie między 8 a 9 kWp.

Gdy masz już tę informację, możesz dobrać komponenty instalacji, a zatem panele oraz inwerter, a także magazyn energii. Wcale nie musisz tego robić samodzielnie! Najprostszym rozwiązaniem jest sięgnięcie po gotowy zestaw fotowoltaiki. Znajdziesz go w naszym sklepie – wystarczy, że wybierzesz wariat o odpowiedniej mocy. W razie potrzeby – pomożemy przy zakupie!

Montaż fotowoltaiki samemu krok po kroku

Masz już wszystkie komponenty oraz dodatkowe elementy – w tym kable solarne czy konektory? W takim razie możesz przystąpić do samodzielnego montażu paneli fotowoltaicznych. Forum nie jest dobrym miejscem na szukanie instrukcji instalacji. Pamiętaj o tym i zastosuj się do zaleceń oraz standardów producenta.

Same prace przebiegają w kilku etapach. Są to:

• budowa konstrukcji wsporczej – a zatem zamontowanie na dachu stelaża, na który trafią moduły PV; sposób jego posadowienia jest uzależniony m.in. od pokrycia dachowego i wymaga zastosowania dostosowanych do niego elementów montażowych;
• rozprowadzenie kabli solarnych – należy je poprowadzić od rozdzielnicy do miejsca montażu paneli, jak również do miejsca, do którego trafi inwerter (najczęściej nieopodal licznika i samej rozdzielnicy);
• zamontowanie modułów – muszą zostać przymocowane do konstrukcji oraz połączone ze sobą w odpowiedni sposób;
• montaż inwertera i jego podłączenie.

Do tego momentu prace, w teorii, możesz wykonać samodzielnie. Wymaga to jednak sporej wiedzy oraz przestrzegania zaleceń i różnego rodzaju restrykcji. Pamiętaj, że nawet jeden mały błąd może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa. Dlatego decyzję o montażu fotowoltaiki samemu podejmij odpowiedzialnie – biorąc pod uwagę stan swojej wiedzy oraz możliwości, czy dostęp do odpowiednich narzędzi.

Kiedy instalacja będzie gotowa, specjalista z uprawnieniami SEP musi zweryfikować poprawność jej wykonania, a następnie potwierdzić, że jest ona gotowa do przyłączenia do sieci. Pozwoli to operatorowi sieci energetycznej na dokończenie tego procesu. Będzie to polegać na wymianie licznika na dwukierunkowy i podpisaniu umowy prosumenckiej, na mocy której będziesz mieć możliwość rozliczania ewentualnych nadwyżek prądu na zasadach net-billingu.

Podsumowując więc:

• montaż fotowoltaiki samemu jest możliwy, jednak jest to zadanie wymagające precyzji, umiejętności oraz wiedzy na temat specyfiki działania tych systemów – wykonanie prac na własną rękę to opcja przy tworzeniu mikroinstalacji,
• po określeniu mocy fotowoltaiki można dobrać gotowy zestaw zawierający wszystkie niezbędne komponenty – to znaczne ułatwienie, ponieważ masz pewność, że elementy są ze sobą w 100% kompatybilne; odpowiedni wariant znajdziesz na masterenergy.eu,
• podłączenie fotowoltaiki musi zostać przeprowadzone przez eksperta z uprawnieniami SEP – bez podpisania przez niego protokołu operator nie podpisze z Tobą umowy i instalacja nie zostanie uruchomiona.

Czy zatem warto montować fotowoltaikę na własne potrzeby samodzielnie? Jeżeli wiesz, jak to zrobić – może to być sposób na oszczędność. Jeśli jednak nie masz doświadczenia w tym zakresie, rozważ skorzystanie z usług profesjonalistów. Dzięki temu zyskasz gwarancję, że system zostanie uruchomiony bezpiecznie i że osiągnie maksymalną możliwą wydajność.

Przeczytaj również

• Gwarancja na panele PV – na co zwrócić uwagę przed zakupem?
• Jak działają domowe magazyny energii i czy warto je mieć?
• Fotowoltaika na działce – wymagania prawne i opłacalność
• Zamrożenie cen prądu 2025 – co oznacza dla odbiorców?
• Recykling paneli fotowoltaicznych – jak wygląda i kto za to odpowiada?
• Nowe zasady świadectw energetycznych od 2025 – co się zmieniło?
• 6 powodów, dla których warto inwestować w domowy magazyn energii
• Hybrydowa fotowoltaika – czym jest i kiedy warto w nią zainwestować?
• Montaż paneli fotowoltaicznych samodzielnie – czy to się opłaca?
• Skuteczne sposoby na zmniejszenie rachunków za energię w firmie